نقش واسطه ای نظم جویی شناختی هیجان در رابطه با استرس …

۲-۲-۱-۱-۲ واکنش شناختی ۱۰

 

۳-۲-۱-۱-۲ واکنش رفتاری ۱۱

 

۴-۲-۱-۱-۲ واکنش عاطفی – هیجانی ۱۱

 

۳-۱-۱-۲ نظریه های استرس و فشار روانی ۱۲

 

۱-۳-۱-۱-۲ نظریه های زیستی ۱۲

 

۲-۳-۱-۱ -۲ نظریه ضعف جسمانی ۱۲

 

۳-۳-۱-۱-۲ نظریه واکنش اختصاصی ۱۲

 

۴-۳-۱-۱ -۲ نظریه های روان کاوی ۱۳

 

۴-۱-۱-۲ اثرات جسمانی استرس… ۱۳

 

۵-۱-۱-۲ اثرات استرس بر کنشوری های فرد. ۱۴

 

۱-۲-۱-۲ تعریف اضطراب… ۱۴

 

۳-۲-۱-۲ انواع اضطراب از نظر ویژگی های فردی ۱۵

 

۴-۲-۱-۲ دیدگاه های نظری اضطراب… ۱۶

 

۱-۴-۲-۱-۲ دیدگاه فرهنگی- اجتماعی ۱۶

 

۲-۴-۲-۱ -۲ دیدگاه زیست شناختی ۱۶

 

۳-۴-۲-۱-۲ دیدگاه شناختی نگر. ۱۶

 

۴-۴-۲-۱-۲ دیدگاه رفتاری نگر. ۱۷

 

۵-۴-۲-۱ -۲ دیدگاه های انسانی نگر و هستی نگر. ۱۷

 

۶-۴-۲-۱-۲ دیدگاه روان پویایی ۱۷

 

۵-۲-۱ -۲ نشانه های اضطراب در سطوح مختلف… ۱۸

 

۲-۳-۱-۲ اهداف سلامت روان ۱۹

 

۳-۳-۱-۲ اصول سلامت روانی ۲۰

 

۴-۳-۱ -۲ مفهوم سلامت روان ۲۳

 

۵-۳-۱-۲ مفهوم سلامت روانی از دیدگاه های مختلف… ۲۴

 

۶-۳-۱-۲ خصوصیات افراد دارای سلامت روان ۲۵

 

۷-۳-۱ -۲ مفهوم سلامت روان در نظریات روان کاوی ۲۵

 

۱-۷-۳-۱-۲  نظریه زیگموند فروید ۲۵

 

۲-۷-۳-۱-۲ نظریه کارل یونگ… ۲۶

 

۸-۳-۱ -۲ مفهوم سلامت روان در نظریه های روانی- اجتماعی و زیستی – روانی ۲۷

 

۹-۳-۱-۲ مفهوم سلامت روان شناختی در نظریات گشتالتی ۳۰

 

۱-۴-۱ -۲ تنظیم شناختی هیجان ۳۱

 

۲-۴-۱-۲ تنظیم هیجان و سلامت… ۳۲

 

۳-۴-۱-۲ مفهوم واکنش هیجانی و تنظیم هیجانی ۳۳

 

۴-۴-۱-۲ هیجان و نظم جویی هیجان ۳۴

 

۵-۴-۱-۲ تفاوت های فردی در نظم جویی هیجان ۳۵

 

۶-۴-۱-۲ رویکردهای مداخله در مشکلات هیجانی از طریق آموزش نظم جویی هیجان   ۳۶

 

۷-۴-۱-۲ رابطه نظم جویی هیجان و آسیب روانی ۳۷

 

۸-۴-۱-۲ رابطه نظم جویی هیجان و استرس و اضطراب… ۳۸

 

۲-۲ پیشینه پژوهش… ۳۹

 

فصل سوم روش شناسی پژوهش

 

۱-۳ طرح پژوهش… ۴۴

 

۲-۳ جامعه نمونه و روش نمونه گیری ۴۴

 

۳-۳ شیوه اجرای پژوهش… ۴۴

 

۴-۳ ابزار پژوهش… ۴۴

 

۵-۳ روش نمره گذاری پرسشنامه سلامت عمومی ۴۷

 

۶-۳ پایایی و روایی مقیاس سلامت عمومی ۴۸

 

۷-۳ روش تجزیه و تحلیل  داده ها ۴۹

 

فصل چهارم یافته ها

 

۱-۴ مقدمه. ۵۱

 

۲-۴  تحلیل توصیفی داده ها ۵۱

 

۳-۴  تحلیل استنباطی داده ها ۵۶

 

فصل پنجم بحث و نتیجه گیری

 

۱-۵ مقدمه. ۶۱

 

۲-۵ بحث و تبیین یافته های پژوهشی ۶۲

 

۳-۵ محدودیت ها ۶۲

 

۴-۵ پیشنهاد پژوهشی ۶۲

 

۵-۵ پیشنهاد کاربردی ۶۳

 

منابع فارسی ۶۵

 

منابع انگلیسی ۶۸

 

پیوست… ۷۱

 

چکیده انگلیسی ۸۱

 

۱مقدمه

 

اینگونه به نظر می رسد که تعارضها، شکستها و فقدانها، سلامت انسان را تهدید می کنند، اما انسان توانایی فوقالعاده ای برای نظم جویی این هیجانهای برانگیخته شده دارد. تلاش برای نظم جویی هیجان ها[۱] ، به طور گستردهای تعیین کننده ی اثری است که این مشکلات بر بهزیستی روانی و جسمانی ما دارند(گروس[۲]، ۱۹۹۸). الگوهای نظری نشان داده اند که نظم جویی موفق هیجانها با نتایجی همچون بهزیستی، پیشرفت در روابط، تحصیل و کار همراه هستند( جان[۳] و گروس، ۲۰۰۴). در مقابل، ناتوانی در نظم جویی هیجانها موجب اختلال هایی همچون اختلال شخصیت مرزی، اختلال افسردگی اساسی، اختلال دوقطبی، اختلال اضطراب فراگیر و اختلال اضطراب اجتماعی می شود( آلداو، نولن و هوکسما[۴]، ۲۰۱۰).

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت zusa.ir مراجعه نمایید.

اهمیت عملکرد انطباقی هیجان ها، موجب ظهور پژوهش هایی با تاریخچه های طولانی در این زمینه شده است. مطالعه ی کنترل شناختی هیجان سه پیشگام عمده در متون روانشناسی دارد(اکسنر و گروس، ۲۰۰۵). اولین پیشگام، رویکرد روان تحلیل گری است که قلمرویی مهم برای مطالعه ی معاصر نظم جویی هیجان است. فروید[۵] بر دو نوع تنظیم اضطراب تاکید دارد، یکی از آنها اضطراب مبتنی بر واقعیت[۶] است و در زمانی که خواسته های موقعیتی من[۷] را در هم می شکند،افزایش می یابد. نوع دوم، اضطراب مربوط به تعارضهای میان بن[۸] و فرامن[۹] می باشد و زمانی که تکانه های قوی برای ابراز شدن فشار می آورند، افزایش می یابد. پیشگام دوم، نظریه پردازان استرس و روش های رویاروگری[۱۰] هستند. در این پژوهش ها تمرکز بر مدیریت موقعیت هایی است که قابلیت های فرد را تحت تاثیر قرار می دهند( گروس، ۱۹۹۸). پیشگام سوم مطالعات تحولی خود نظم جویی[۱۱] است، که ریشه اش در مطالعه ی تحول اجتماعی- هیجانی است(اکسنر و گروس،۲۰۰۵).  مطالعه ای در این زمینه نشان داد که کودکان پاداش دلخواه اما همراه با تاخیر زمانی را با فکرکردن درباره ی چیزهای لذتبخش موجود با روش های انتزاعی بدست می آورند، در نتیجه تکانه های فوری آنها برای خوردن کاهش می یابد (میشل[۱۲] و همکاران، ۱۹۸۹؛ به نقل از اوکسنر و گروس، ۲۰۰۵). پژوهشهای معاصر، زیربنایی برای روش های رفتاری و عصب نگر ایجاد کرد و تمرکز آنها بر زمان، چگونگی و پیامدهای نظم جویی هیجان افراد است. به طور کلی به نظر می رسد که پرداختن به مبحث نظم جویی هیجان در فرایند بهداشت روانی جامعه سودمند باشد.

 

۲-۱ بیان مسئله

 

از نظر سازمان بهداشت جهانی، سلامت روانی به حالت بهزیستی کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقط فقدان بیماری یا ناتوانی گفته می شود که بین این سه بعد تأثیر متقابل و پویا وجود دارد )چانگ و همکارن ۲۰۰۹). مفهوم سلامت روانی نیز از نظر WHO  چیزی فراتر از نبود اختلال های روانی و شامل  ۱٫ خوب بودن ذهنی۲٫ ادراک خودکارامدی، ۳٫ استقلال و خود مختاری، ۴٫ کفایت و شایستگی، ۵٫ وابستگی میانسالی و ۶٫ خودشکوفایی توانمندی های بالقوه فکری و هیجانی است( سادوک، سادوک و را، ۲۰۰۹؛ به نقل از احمد علی نور بالا، ۱۳۹۰).

 

عوامل فردی مختلفی بر میزان سلامت روان تأثیر می گذارد. متخصصان سلامت معتقدند که استرس عامل تأثیر گذار مهمی در زندگی مردم است که ارتباط نزدیکی با سلامت روان و با مشکلات جسمانی دارد. یکی از این مشکلات می تواند سردرد باشد. توام شدن سردردهای مذکور با اضطراب و استرس خود می تواند سبب تشدید سردرد شده و عدم توجه به آن اقدامات درمانی را دچار اشکال می سازد( مهدوی، ۱۳۸۸). متخصصان سلامت معتقدند که استرس عامل تأثیر گذار مهمی در زندگی مردم است که ارتباط نزدیکی با سلامت روان و با مشکلات جسمانی دارد( مهدوی، ۱۳۸۸). متخصصین سلامت روان استرس را به عنوان واکنش کلی فرد به تقاضاها و فشارهای محیطی می بینند که با محدودیت منابع هیجانی افراد برای مقابله مؤثر با این تقاضا ها همراه است( ورگارا، ۲۰۱۰). شکست در مقابله مؤثر با استرس می تواند به تغییر نامطلوبی در فرایند های رفتاری – روانی منجر شود و سلامت فرد را به خطر اندازد( بهرامی زاده، ۱۳۸۹) تنظیم شناختی هیجان از مهم ترین متغیرهای مؤثر بر سطح سلامت روان می باشد. منظور از تنظیم شناختی هیجان نحوه ی پردازش شناختی فرد در هنگام مواجهه با وقایع ناگوار و استرسزا می باشد (گارنفسکی و کرایچ، ۲۰۰۶) به عقیده ی این محققان افراد در مواجهه با شرایط استرسزا از استراتژی های متنوعی استفاده میکنند. از جمله ی این استراتژی ها، نشخوار فکری، سرزنش خود، سرزنش دیگران، تلقی فاجعه آمیز و تمرکز مجدد مثبت، توسعه ی چشم انداز، ارزیابی مثبت، پذیرش و برنامه ریزی کردن است )گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۹). سامانی و صادقی در مطالعه ی خود این استراتژی ها را به دو دسته استراتژی مثبت( تمرکز مجدد مثبت، برنامه ریزی، ارزیابی مجدد مثبت و توسعه ی دیدگاه) و استراتژی های منفی (سرزنش خود، سرزنش دیگران، نشخوار فکری، تلقی فاجعه آمیز و پذیرش) تقسیم نموده اند. این محققان در همین مطالعه نشان دادند که استراتژی های منفی دارای همبستگی مثبت معنادار با افسردگی، اضطراب و استرس و استراتژیهای مثبت دارای همبستگی منفی معنادار با این شاخص های سلامت روان می باشند(  سامانی و صادقی، ۱۳۹۰). در همین راستا( ریان و داهلن، ۲۰۰۵) و( گرانفسکی، ریف، جلیسما، تروت و کرایچ، ۲۰۰۷)نیز در مطالعات خود نشان دادند که عموم افرادی که از افسردگی رنج می برند از استراتژی های منفی تنظیم شناختی هیجان همانند نشخوار فکری و تلقی فاجعه آمیز در رویارویی با شرایط ناگوار استفاده می کنند (گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۷).  به طور خلاصه می توان چنین نتیجه گیری کرد که نوع استراتژی شناختی هیجان عامل مؤثر بر سطح سلامت روانی می باشد( گارنفسکی و گرایچ، ۲۰۰۷). در این زمینه معتقدند هرگونه نقص در تنظیم هیجانات می تواند فرد را در قبال مشکلات روانشناختی از جمله افسردگی و اضطراب آسیب پذیر سازد. سلامت روانی افراد ناشی از تعاملی دو طرفه میان استفاده از انواع خاصی از راهبردهای تنظیم شناختی هیجانات و ارزیابی درست از موقعیت تنش زا است( گارنفسکی و همکاران، ۲۰۰۹). بنابراین هدف از پژوهش حاضر این است که آیا نظم جویی شناختی هیجان در رابطه با اضطراب و استرس و سلامت روان نقش واسطه ای دارد؟

 

۳-۱ ضرورت و اهمیت پژوهش

 

سلامت روان در افراد جامعه از اهمیت به سزایی برخوردار است. به همین دلیل روانشناسان علاقه مند به راه حل هایی عملی در جهت مشکلات روزمره افراد می باشند تا سبب بهینه سازی روند سلامت در آنان گردد. سلامت یک مفهوم چند بعدی است که علاوه بر بیمار و ناتوان نبودن، احساس شادکامی و بهزیستی را نیز در بر می گیرد. ت گذاری در زمینه سلامت روان ، ارزش های انسانی و اقتصادی بسیار زیادی دارد، زیرا منجر به پیشگیری از ایجاد معلولیت در افراد و صرف هزینه های گزاف در این زمینه می باشند. بررسی متون و و مطالعات روان شناختی نشان می دهد که تنطیم هیجان، عامل مهمی در تعیین سلامتی و داشتن عملکرد موفق در تعاملات اجتماعی است )تامپسون، ۱۹۹۹) و نقص در آن با اختلالات درون ریز ( افسردگی، اضطراب، انزوای اجتماعی)  و اختلالات برون ریز )بزهکاری و رفتار پرخاشگرانه ( ارتباط دارد. آموزش تنظیم– هیجان ( گراتس و گاندرسون، ۲۰۰۶) به معنای کاهش و کنترل هیجانات منفی و نحوه استفاده مثبت از هیجانات  است. نظم جویی هیجان یکی از مهمترین قابلیت هاست که باید آموخته شود. نظم جویی هیجانی بعنوان فرایند آغاز، حفظ، تعدیل و یا تغییر در بروز، شدت یا استمرار احساس درونی و هیجان مرتبط با فرایند ها، اجتماعی روانی درواقع تنظیم هیجانی، فیزیکی در به انجام رساندن اهداف فرد تعریف می شود( ویمز و پینا، ۲۰۱۰). تنظیم هیجان به توانایی فهم هیجانات و تعد یل تجربه و ابراز هیجانات اشاره دارد( فلدمن- بارت ، ۲۰۰۱). تنظیم هیجانی سازگارانه با سازگاری و تعاملات اجتماعی مثبت مرتبط است و افزایش در فراوانی تجربه ی هیجانی مثبت باعث مراقبه ی مؤثر با موقعیتهای استرس زا می شود( گروس، ۲۰۰۲) و حتی فعالیتهای لازم در پاسخ به موقعیتهای اجتماعی را بالا می برد )توگاد و فردریکسون ، ۲۰۰۲). سطوح بالای استرس در تمرکز افراد برای مقابله با این فشارهای روانی تأثیر مخرب دارد. یانگ، ۲۰۱۰ معتقد است که سلامت روان توانایی دفع وضعیت های ناخوشایند است و سازگار شدن با تغییرات محیطی و مقابله با استرس واضطراب و ناراحتی است. لذا باتوجه به چارچوب نظری مذکور،هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای نظم جویی شناختی هیجان در رابطه بااسترس واضطراب و سلامت روان ن می باشد.

 

۴-۱فرضیه های پژوهش

 

فرضیه اول: نظم جویی شناختی هیجان در رابطه بین استرس و سلامت روان نقش واسطه ای دارد.

 

فرضیه دوم: نظم جویی شناختی هیجان در رابطه بین اضطراب و سلامت روان نقش واسطه ای دارد.

 

۵-۱ متغیر های پژوهش

 

۱-۵-۱ متغیر پیش بین: اضطراب و استرس

 

۲-۵-۱ متغیر ملاک: سلامت روان